Σκηνοθέτης: Paolo & Vittorio Taviani
Σενάριο: Luigi Pirandello, Paolo Taviani
Προβλήθηκε (στις Η.Π.Α.): 14 Φεβρουαρίου 1986
Είδος: Κοινωνικό/Δραματικό/Κωμικό
Είμαι λοιπόν, γιος του Χάους. Και όχι αλληγορικά, μα στην πραγματικότητα, αφού γεννήθηκα κοντά σ’ ένα πυκνό δάσος που οι κάτοικοι του Τζιρζέντι το ονομάζουν Καβούζου, παραφθορά της αρχαίας ελληνικής λέξης Χάος.ΛΟΥΙΤΖΙ ΠΙΡΑΝΤΕΛΛΟ
Η ταινία αποτελείται από τέσσερις ιστορίες, έναν επίλογο και μια εισαγωγή που τις συνδέει όλες μαζί. Φόντο η Σικελία στις αρχές του 20ου αιώνα. Η πρώτη ιστορία που λέγεται "Ο άλλος γιος" διηγείται την ιστορία μιας μισότρελης γυναίκας η οποία ζει με την θύμηση των δύο παιδιών της που έχουν μεταναστεύσει στην Σάντα Φε και έχουν χάσει κάθε επικοινωνία μαζί της. Όταν αρχίζει να υπαγορεύει ένα γράμμα που θέλει να τους στείλει στον γιατρό του χωριού, του αποκαλύπτει πως έχει έναν τρίτο γιο, ο οποίος είναι αποτέλεσμα βιασμού. Ο συγκεκριμένος γιος την υπεραγαπά και θέλει να βρίσκεται κοντά της για να την φροντίζει αλλά αυτή δεν μπορεί να τον δεχθεί γιατί το πρόσωπο του της θυμίζει τον βιαστή της. Ο γιάτρος προσπαθεί να της δείξει τι είναι λογικό και τι παράλογο στις αποφάσεις της δίχως αποτέλεσμα. Η συγκεκριμένη ιστορία μας παρουσιάζει απλουστευμένα το συναίσθημα της νοσταλγίας και του ηθικού διλήμματος (που γενικά απαρτίζει όλη την ταινία) καθώς και πως επήρεασαν οι ιστορικοπολιτικές καταστάσεις της Ιταλίας τους απλούς ανθρώπους της που αφέθηκαν στην μοίρα τους... Στην δεύτερη ιστορία που λέγεται "Ο Σεληνιασμένος" βλέπουμε την ζωή ενός νιόπαντρου ζευγαριού και πως ταράζονται οι σχέσεις τους όταν η γυναίκα ανακαλύπτει ότι ο άνδρας της παθαίνει επιληπτική κρίση κάθε πανσέληνο. Καλεί την μητέρα της (η οποία είναι και αυτή που κινεί τα νήματα όσον αφορά τις αποφάσεις για την ζωή της κοπέλας) και τον ξάδερφο της να τους βοηθάνε κάθε φορά που ο άνδρας της σεληνιάζεται. Ο ίδιος ο άνδρας νιώθει τύψεις για την αρρώστια του. Ένα βράδυ, λίγο πριν την πανσέληνο, η κοπέλα ύστερα από... πλύση εγκεφάλου της μητέρας της κάνει έρωτα με τον ξαδέρφο της αφήνοντας στο πίσω μέρος του μυαλού την κατάσταση του άνδρα της. Ο ξάδερφος της, μη μπορώντας να ξεχάσει τις κραυγές του μέσα στην νύχτα, προσπαθεί να τον βοηθήσει (και τα καταφέρνει). Η κοπέλα συνειδητοποιεί πόσο πολύ αγαπά τον άνδρα της και ότι θα πρέπει να σταθεί δίπλα του σ' αυτή την δύσκολη στιγμή. Αυτή η ιστορία κάνει πιόνια τους ήρωες στο σκάκι των ηθικών αξιών και ουσιαστικών προβλημάτων. Πώς μπορεί μια γυναίκα να κάνει έρωτα με τον ξάδερφο της αλλά να μην δέχεται την αρρώστια του άνδρα της (η οποία αρρώστια έχει υποστεί κοινωνική κατακραυγή) ; Ίσως ο άνθρωπος δεν κοιτάει την ευημερία του μακροπρόθεσμα αλλά προσπαθεί να την φέρει άμμεσα και ατομικά όσο πιο εύκολα γίνεται. Παρατηρούμε την κλιμάκωση της αλληγορίας σε όλο αυτό το... χάος σιγά σιγά. Η τρίτη ιστορία λέγεται "Το κιούπι"και είναι η πιο σουρεαλιστική απ' όλες. Ένας πάμπλουτος γαιοκτήμονας κάνει παραγγέλια ένα τεράστιο κιούπι για να βάζει μέσα τις ελιές του, το οποίο και τοποθετεί στο κέντρο του σπιτιού του. Το πρώτο βράδυ το κιούπι σπάει μυστηριωδώς και οι υπηρέτες του φωνάζουν τον καλύτερο αγγειοπλάστη σε όλη την Σικέλια, ο οποίος έχει μια μαγική κόλα, για να φτιάξει το κιούπι. Στον βοηθό που του βάζει ο γαιοκτήμονας, ο αγγειοπλάστης ισχυρίζεται πως είναι γιος του σατανά και ότι αυτός είναι ο λόγος που η κόλα του είναι τόσο ισχυρή. Κολλώντας το κιούπι, ο αγγειοπλάστης μένει μέσα και δεν μπορεί να βγει. Ο γαιοκτήμονας απαιτεί να βγει από το κιούπι του δίχως να το σπάσει. Οι υπηρέτες πέρνουν το μέρος του γαιοκτήμονα ο οποίος αρχίζει να θεωρεί τον εαυτό του έναν ήρωα της καθημερινότητας. Έπειτα από έναν χορό κάτω από το φεγγάρι που πιθανόν να συμβολίζει την ελεύθερη βούληση της, ο γαιοκτήμονας νευριάζει και σπάει το κιούπι ελπίζοντας ότι ο αγγειοπλάστης θα πεθάνει, πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει. Σίγουρα η πιο κωμική από τις τέσσερις ιστορίες, το κιούπι περνάει αλληγορικά μηνύματα τα οποία δύσκολα μπορεί κανείς να περιγράψει με λέξεις. Η πλεονεξία σε όλα τις τα πρόσωπα είναι αναμφισβήτητα αυτό που κάνει αίσθηση. Φοβερή η ατάκα του γαιοκτήμονα που κοιτώντας έναν υπηρέτη του, μικρό σε ηλικία, λέει τα εξής: "Η ζωή είναι άδικη. Αυτό το παιδί δεν έχει φράγκο στην τσέπη του και θα ζήσει άλλα 60 χρόνια ενώ εγώ που έχω τόσα θα ζήσω άλλα 10-15 το πολύ"... Λόγω του τοπίου θα μπορούσα να πω πως μου θυμίζει έντονα χριστιανικές παραβολές. Η τέταρτη και πιο μελαγχολική ιστορία λέγεται "Ρέκβιεμ" και περιγράφει τις προσπάθειες χωρικών να αποκτήσουν δικό τους νεκροταφείο με πρώτο και καλύτερο έναν ετοιμοθάνατο γέροντα ο οποίος βρίσκεται μπροστά και ελέγχει την κτίση του πρώτου τάφου των χωρικών... του δικού του. Ο γέρος αυτός ήταν επίσης και ο πρώτος που έκτισε σπίτι στην περιοχή που βρίσκεται το χωριό. Έντονη και μελαγχολική ταυτόχρονα, είναι η πιο κοινωνικά ορθή ιστορία από τις τέσσερις μιας και η κοινωνική αδικία που δημιουργείται από τις ταξικές διαφορές είναι πρωταγωνίστρια. Τέλος είναι ένας επίλογος, "Συνομιλία με τη μητέρα" όπου βλέπουμε τον συγγραφέα Luigi Pirandello να τον καλεί η μητέρα του στην Σικελία και ανοίγει την καρδιά του για να ανακαλύψει ότι δεν τον τράβηκε τίποτα άλλο παρά η θύμηση της μιας και είναι νεκρή. Όλη η ταινία συνδέεται μ' ένα κοράκι στο οποίο έχουν φορέσει ένα κουδούνι. Το κοράκι συμβολίζει την κακοτυχία. Θα μπορούσαμε να πούμε πως το κουδούνι θέλει να τονίσει την παρουσία του κορακιού, άρα και την έντονη κακοτυχία των ηρώων ή να ενώνει μουσική (όπως ισχυρίζεται ο ήρωας στην αρχή που δένει στο κοράκι το καμπανάκι φωνάζοντας "μουσικη!") με κακοτυχία για να μας τονίσει πως πάντα υπάρχει η ελπίδα και η ευτυχία μέσα στην δύστυχη από την φύση της καθημερινότητα. Φυσικά ο μόνος τρόπος για να καταλάβει κανείς τι εννοεί ο τίτλος τελικά θα πρέπει να σκεφτεί την συνύφανση συναισθημάτων και καταστασέων κάθε φορά. Αν έπρεπε να περιγράψω την ταινία με μια λέξη θα έλεγα νατουραλιστική. Οι Ιταλοί είναι πραγματικά μαέστροι σε τέτοιες ταινίες. Ευνοούν και τα πολλά τοπία που μπορούν να βρουν στην χώρα τους, τα οποία είναι ικανά ν' αποτυπώσουν σε ολόκληρη την ταινία το συναίσθημα που προσπαθούν να μας περάσουν οι ηθοποιοί. Και η παραμικρή λεπτομέρεια λοιπόν σε εγκλιματίζει. Σίγουρα μια από τις ταινίες που μ' εντυπωσίασαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου